Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü'nün görev ve yetkileri aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
- Tabii kaynaklar ile ilgili araştırma izni, arama ve işletme ruhsatı, işletme izni vermek ve bunlarla ilgili diğer işlemleri yapmak,
- Tabii kaynakların değerlendirilmesine yönelik arama, tesis kurma, işletme ve faydalanma haklarını vermek, gerektiğinde bu hakların devir, intikal, taksir, terk, iptal işlemlerini yapmak, ipotek, istimlak ve diğer takyit edici hakları tesis etmek, bunların sicillerini tutmak ve muhafaza etmek,
- İzin ve ruhsat sahalarındaki faaliyetleri takip etmek, faaliyetleri işletme güvenliği ve işletme projesine uygunluk açısından denetlemek, kaynak ve rezervlerin uluslararası standartlarda raporlanmasını, güvenilir ve etkin proje kabul, takip ve yönetimini sağlamak,
- Tabii kaynaklar ile ilgili sicili tutmak, bunların genel envanterini yapmak, tabii kaynak hakkı sahibi şirketlerin faaliyetleri ile ilgili her türlü bilgi ve verileri arşivlemek ve gerektiğinde ücretli veya ücretsiz olarak kullanıma açmak,
- Ruhsat sahalarının rehabilitasyonunun yönetimini yapmak/yaptırmak, tabii kaynakların üretimi, işletilmesi, ara ve uç ürüne dönüştürülmesi faaliyetleri sonucunda oluşan atık, artık, pasa, bakiye ve cürufların değerlendirilmesini sağlamaya yönelik çalışmalar yapmak, yaptırmak, teşvik vermek ve bu hususlara ilişkin harcama yapmak,
- Tabii kaynakların verimli ve etkin kullanımını sağlamak üzere, Kamu Kurum ve Kuruluşları ile ruhsat, sertifika ve izin sahiplerinin ilgili mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerini denetlemek, denetimlerin etkin olması amacıyla gerekli mali harcamaları yapmak, gerektiğinde hizmet satın almak ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla protokol yapmak,
- Tabii kaynak açısından sahaların potansiyelini tespit etmek ve potansiyel olarak tespit ettiği sahaları ilanla açık artırmaya ve ihaleye çıkarıp arama ruhsatı vermek, ihalelik sahalardaki rezervin tespitine yönelik olarak gerekli çalışmaları yapmak ve yaptırmak, gerektiğinde hizmet satın almak ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla protokol yapmak,
- Ülkenin hammadde, ara ürün ve uç ürün ihtiyaçlarım teknolojik gelişmeler ile birlikte değerlendirerek, ihalelik sahaların ihale taban bedellerinin belirlenmesi için, rezerv ve cevher niteliklerine yönelik gerekli tüm etüt, analiz, proje ve teknik çalışmaları yapmak ve yaptırmak,
- İhale taban bedeli tespit çalışmalarında ülke ekonomisine ivedi olarak kazandırılması mümkün uç ürün elde edilebilecek sahaları, gerektiğinde tesise dayalı uç ürün elde edilebilecek sahalar kapsamına alarak ve tesis kurarak uç ürün üretme şartı ile ihale etmek,
- Tabii kaynak aranmasını, işletilmesini, zenginleştirilmesini, üretimini ve izabesini teşvik etmek amacıyla mali olanaklar getirici tedbirleri almak, tabii kaynak faaliyetlerinin ülke ihtiyaçları, yararı, güvenliği ve gelişen teknoloji doğrultusunda yürütülmesini sağlayacak tedbirleri almak ve teşvik etmek, yerli ve yabancı girişimcilerin yatırım yapmalarını özendirecek ortamı sağlamak, yatırımcıların tabii kaynak arama, işletme, zenginleştirme, üretim ve izabe faaliyet ve yatırımlarını, bir program dâhilinde rekabetçi, şeffaf, güvenli ve istikrarlı bir ortam içerisinde yapmalarını temin etmek, tabii kaynak üretim ve iç/dış ticaretine ilişkin politikaların, teşviklerin ve Devlet desteklerinin belirlenmesi için gerekli önerilerde bulunmak, ülkemizin tabii kaynaklarının ortaya çıkarılarak hızlı, sürekli ve etkili bir şekilde değerlendirilmesini sağlamak,
- Ulusal ve uluslararası alanda, tabii kaynak arama ve üretimi ile ilgili faaliyetleri, teknikleri ve teknolojileri takip etmek, gerekli bilgileri toplamak, değerlendirmek ve gerektiğinde yayınlamak, uluslararası alanda tabii kaynaklar konusunda teknik ve idari işbirliği yapılmasını sağlamak üzere ikili ve çok taraflı protokoller ve çalışmalar yapmak,
- Tabii kaynaklar ile ilgili faaliyetlerin güvenli bir şekilde, çevre ve kaynak koruma ilkesine uygun olarak yürütülmesini, ilgili kuruluşlar ile işbirliği içinde izlemek ve gerekli tedbirleri almak,
- Tabii kaynakların ülke menfaatlerine en uygun şekilde değerlendirilmesi için gerekli arama, üretim, depolama, stoklama ve pazarlama politikalarının esaslarını tespit etmek, ihtiyaç olması halinde depolama ve stoklamayı yapmak ve yaptırmak, tabii kaynak faaliyetleri ile ilgili konularda ülke stratejisi ve politikalarım belirlemek için gerekli çalışmaları yapmak ve yaptırmak, tabii kaynak hakkı sahipleri ile diğer kamu kurum ve kuruluşları arasında koordinasyonu sağlamak, tabii kaynak haklarını ve faaliyetlerini etkileyen her türlü mevzuat düzenlemesine ilişkin görüş vermek,
- Stratejik tabii kaynak alanlarının belirlenmesine yönelik gerekli çalışmaları yapmak ve yaptırmak, Cumhurbaşkanı kararı ile stratejik tabii kaynak alanı ilan edilmesi için öneride bulunmak,
- Petrol hakkı sahiplerinin, faaliyetlerinde kullandıkları malzeme ile ilgili ithalat, ihracat ve devir işlemlerini gerçekleştirmek,
- Sektörel uyum, eğitim ve bilinçlendirme faaliyetlerinde bulunmak, sektör çalışanlarının yetkilendirilmesi ve sertifikasyonuna ilişkin çalışmalar yapmak/yaptırmak ve önerilerde bulunmak, sektör faaliyetlerinde kullanılacak malzeme, makine ve ekipman standartlarının geliştirilmesine ve sertifikasyonuna ilişkin çalışmalar yapmak/yaptırmak ve önerilerde bulunmak, tabii kaynakların üretim verimliliğini arttırmak üzere araştırma geliştirme çalışmalarını yapmak]yaptırmak, ülkemizde ve uluslararası alanda sektörün tanıtımına yönelik faaliyetlerde bulunmak,
- Ülkemizin üye olduğu uluslararası kuruluşlar ve taraf olduğu uluslararası anlaşma ve sözleşmelere ilişkin olarak, ilgili mevzuatı çerçevesinde, faaliyet alanına giren konulardaki işlemleri yürütmek, faaliyet alanı ile ilgili uluslararası kuruluşlara üye olmak ve ülkemizi temsil etmek, ulusal kurum ve kuruluşlarla ilişki kurmak; işbirliği yapmak; yabancı ve uluslararası kurum ve kuruluşların bilimsel çalışmalarına katılmak ve benzeri kuruluşlar ile temaslar kurmak ve işbirliği yapmak, her türlü çalışmalar için yurt içinden veya dışından sağlanacak yardımların programlarını ve dağıtımını yapmak, tüm bu çalışmaları yapan kişi ve kuruluşlara mali destek sağlamak,
- Tabii kaynak alanında görev yapacak personeli yetiştirmek veya gerektiğinde bunların yetiştirilmesine yardım etmek ve bu amaçla çalışan kuruluşlar ve yükseköğretim kurumları ile işbirliği yapmak; iç kaynaklı bursların dağıtımında önerilerde bulunmak; yabancı kaynaklı bursların dağıtımını yapmak; yurt içinde kurslar açmak ve açılmasına yardımcı olmak; yabancı ülkelere öğrenci ve personel göndermek, bunların yapacakları öğrenim ve çalışmaları planlamak ve izlemek,
- Genel Müdürlüğün görev alanına giren konularda, kendi personeli ile gerektiğinde ücreti karşılığında kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektörden yerli ve yabancı ilgililerin iştirak edebileceği sertifikalı eğitim programları düzenlemek,
- Yurtiçi ve yurtdışı eğitim, konferans, seminer, çalıştay, fuar ve sergi faaliyetleri yürütmek, bu faaliyetler kapsamında harcama ve hizmet alımı yapmak, bu faaliyetlerden gelir elde etmek,
- Gerekli görülen bilgileri ve çalışma sonuçlarını yurt içinden ve dışından toplamak, yaymak ve tanıtmak; gerekli bilgileri halka iletmek; tabii kaynak konularında halkı aydınlatmak,
- Tabii kaynaklarımıza yönelik gerekli analizlerin yapılmasını sağlayacak laboratuvar kurmak ve kurdurmak,
- Görevleriyle ilgili gerekli mevzuatı hazırlamak,
- Cumhurbaşkanlığı ve Bakanlık tarafından verilen diğer görevleri yapmak,
- Kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri yapmak.
